Καινούργιες πρακτικές από τους εργοδότες καταγγέλλουν εργαζόμενοι. Τι κρύβουν πολλές ταμπέλες “ζητείται υπάλληλος”. Τι γίνεται με το Δώρο Χριστουγέννων και τι πραγματικά ισχύει. Πώς ο τόπος κατοικίας οδηγεί σε ανασφάλιστη εργασία
Νέες μεθόδους προκειμένου να αποφεύγουν όχι μόνο την ασφάλιση αλλά και σε πολλές περιπτώσεις την αμοιβή εφαρμόζουν πολλοί εργοδότες κυρίως κατά την περίοδο των εορτών, όπως προκύπτει από τις καταγγελίες των εργαζόμενων.
Η πλέον διαδεδομένη πρακτική, αφορά την απασχόληση υπό δοκιμή. Οι καταγγελίες στην ΓΣΕΕ και το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας είναι συνεχείς, όπως συχνότατες είναι πλέον οι ιδιόχειρες ταμπέλες έξω από καταστήματα “ζητείται υπάλληλος” για μεγάλα χρονικά διαστήματα που δεν δικαιολογείται, δεδομένου ότι η ανεργία παραμένει σε πολύ υψηλά επίπεδα. Το φαινόμενο είναι γνωστό, καθώς είναι εκατοντάδες οι καταγγελίες, ιδιαίτερα κατά τα διαστήματα που αυξάνονται οι ανάγκες για εποχικό προσωπικό, όπως είναι οι γιορτές των Χριστουγέννων, που αφορούν την ανασφάλιστη και τις περισσότερες φορές χωρίς αμοιβή, “δοκιμαστική εργασία”, την μη καταβολή του δώρου Χριστουγέννων, αλλά και την εντατικοποίηση της εργασίας, με υπερωρίες που δεν δηλώνονται γιατί εμφανίζονται ως… διάλειμμα.
Σύμφωνα με τις πλέον συχνές καταγγελίες, εργαζόμενοι κυρίως σε εμπορικά καταστήματα και σε καταστήματα του κλάδου εστίασης, “προσλαμβάνονται” δοκιμαστικά, χωρίς την υπογραφή οποιασδήποτε σύμβασης.
Το χρονικό διάστημα της “δοκιμής” ποικίλει από 3 έως και 10 μέρες κατά τις οποίες ο υποψήφιος εργαζόμενος απασχολείται ανασφάλιστος, αδήλωτος στο ΣΕΠΕ και ανύπαρκτος για τον ΕΦΚΑ. Μάλιστα, εκτιμάται ότι 3 στους 5 εργαζόμενους με αυτήν τη μορφή, στο τέλος απορρίπτονται ως μη κατάλληλοι, με αποτέλεσμα να μην λαμβάνουν την παραμικρή αμοιβή. Η ΓΣΕΕ ξεκαθαρίζει ότι πρόκειται για μια παραβατική πρακτική, καθώς δεν υπάρχει θεσμικό πλαίσιο που να καλύπτει ή να επιτρέπει την δοκιμαστική περίοδο εργασίας. Αν ο εργοδότης δεν είναι σίγουρος, μπορεί να υπάρξει μια σύμβαση ορισμένου χρόνου για έναν μήνα, με ασφαλιστικές εισφορές και όλα τα τυπικά. Παράνομη, θεωρείται και η προσκόμιση υπεύθυνης δήλωσης του εργαζόμενου ότι αποδέχεται να απασχοληθεί για “δοκιμαστική περίοδο”, χωρίς αμοιβή.
Μια επίσης συνηθισμένη τις ημέρες των εορτών πρακτική είναι η μη καταβολή του δώρου των Χριστουγέννων. Τα τελευταία χρόνια της κρίσης, υπήρξαν καταγγελίες σύμφωνα με τις οποίες προκειμένου οι εργοδότες να γλιτώσουν την αυτόφωρη διαδικασία που προβλέπεται σε περίπτωση καταγγελίας, πίστωναν το αναλογούν ποσό στον τραπεζικό λογαριασμό του εργαζόμενου και στη συνέχεια το ζητούσαν πίσω. Πλέον, η πρακτική έχει εξελιχθεί, καθώς σύμφωνα με τις καταγγελίες, υπάρχουν εργοδότες που με την πρόσληψη του εργαζόμενου, προκαταβάλλουν δύο μισθούς (που αντιστοιχούν στα δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα και στο επίδομα άδειας) και στη συνέχεια ζητούν να τους επιστραφεί το ποσό, άμεσα. Όταν έρθει η περίοδος για την καταβολή του δώρου πχ Χριστουγέννων, το λογιστήριο συμψηφίζει το ποσό με τον έναν μισθό που ο εργαζόμενος φαίνεται πως έχει πάρει ως προκαταβολή.
Να σημειωθεί ότι, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, τα δώρα εορτών σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται να καταβληθούν σε είδος, αλλά μόνο σε χρήμα. Προϋπόθεση καταβολής στο ακέραιο του δώρου Χριστουγέννων 2017 είναι η ύπαρξη εργασιακής σχέσης του μισθωτού στο χρονικό διάστημα από 01-05-2017 μέχρι 31-12-2017. Αν η σχέση εργασίας διήρκησε μικρότερο χρονικό διάστημα, τότε ο μισθωτός δικαιούται ποσό ίσο με 2/25 του μηνιαίου μισθού ή δύο ημερομίσθια, για κάθε 19 ημερολογιακές ημέρες εργασιακής σχέσης.
Δώρο Χριστουγέννων δικαιούνται όλοι όσοι παρέχουν εξαρτημένη εργασία, ανεξαρτήτως της ύπαρξης ή του κύρους σύμβασης εργασίας.
Σε περίπτωση μη έγκαιρης καταβολής του δώρου Χριστουγέννων, οι εργαζόμενοι μπορούν να απευθυνθούν στα αρμόδια κατά τόπους Τμήματα Επιθεώρησης Εργασιακών Σχέσεων, ώστε να υποβληθεί μήνυση και να κινηθεί αυτόφωρη διαδικασία. Επίσης μπορούν να κάνουν ανώνυμα τις καταγγελίες τους στον τηλεφωνικό αριθμό 15512.
Μια άλλη πρακτική που εμφανίστηκε το τελευταίο διάστημα, αφορά μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων που επιλέγουν μέσω των βιογραφικών, υποψήφιους εργαζόμενους που κατοικούν μακριά από την επιχείρηση. Τους προσλαμβάνουν με διακεκομμένο ωράριο και τους υποχρεώνουν να εργάζονται συνεχόμενα. Σε περίπτωση ελέγχουν από το ΣΕΠΕ, αναφέρουν πως δεν εργάζονται αλλά βρίσκονται στο κατάστημα γιατί είναι πολύ μακριά η κατοικία τους και δεν τους συμφέρει η μετακίνηση.