Μία πολύ σημαντική απόφαση εξέδωσε το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Δ.Ε.Ε.) αναφορικά με το ζήτημα των διαδοχικών συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου απασχολούμενου στον δημόσιο τομέα. Πράγματι, με την απόφαση της 19.03.2020 του Δ.Ε.Ε. στις συνεκδικαζόμενες υποθέσεις C-103/2018 Domingo Sanchez Ruis κατά Comunidad de Madrid και C-429/2018 Berta Fernadez Alvarez κατά Comunidad de Madrid το Δικαστήριο έκρινε ότι, τα κράτη - μέλη και/ή οι κοινωνικοί εταίροι δεν δύνανται να εξαιρούν......από την έννοια των «διαδοχικών συμβάσεων ή σχέσεων εργασίας ορισμένου χρόνου», κατά τη ρήτρα 5 της συμφωνίας πλαισίου (παράρτημα της Οδηγίας 1999/70/ΕΚ του Συμβουλίου) για την εργασία ορισμένου χρόνου, την περίπτωση όπου εργαζόμενος ο οποίος προσλαμβάνεται με σχέση εργασίας ορισμένου χρόνου, ήτοι για την κάλυψη κενής θέσης έως την οριστική πλήρωσή της, διορίζεται επανειλημμένα στην ίδια θέση την οποία καλύπτει αδιαλείπτως επί σειρά ετών και ασκεί, σταθερά και χωρίς διακοπή, τα ίδια καθήκοντα, όταν η μακροχρόνια διατήρηση του εργαζομένου στην κενή αυτή θέση αποτελεί συνέπεια της μη τήρησης εκ μέρους του εργοδότη της επιβαλλόμενης από τον νόμο υποχρέωσής του να οργανώσει, εντός της προβλεπόμενης προς τούτο προθεσμίας, διαδικασία επιλογής για την οριστική πλήρωση της ως άνω κενής θέσης και όταν, εξ αυτού του λόγου, η σχέση εργασίας παρατεινόταν σιωπηρά από έτος σε έτος.
Επίσης, το Δικαστήριο έκρινε ότι, σε περίπτωση καταχρηστικής χρησιμοποίησης εκ μέρους εργοδότη που υπάγεται στον δημόσιο τομέα διαδοχικών σχέσεων εργασίας ορισμένου χρόνου, η συγκατάθεση του θιγόμενου εργαζομένου για την ίδρυση και/ή την ανανέωση των σχέσεων αυτών εργασίας δεν αίρει την καταχρηστικότητα της συμπεριφοράς του εν λόγω εργοδότη, ώστε να μην εφαρμοστεί στην περίπτωση αυτού του εργαζομένου η συμφωνία πλαίσιο.
Επίσης, το Δικαστήριο περιέλαβε στο σκεπτικό της απόφασης σκέψεις που κατατείνουν στο συμπέρασμα ότι, κριτήριο για την κατάφαση ότι διαδοχικώς συναπτόμενες συμβάσεις αποτελούν στην πράξη μία ενιαία σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου πρέπει να είναι όχι τα τυχόν διαστήματα που μεσολαβούν μεταξύ των διαδοχικών συμβάσεων (όπως προβλέπεται στο ημέτερο Π.Δ. 164/2004), αλλά ιδίως η φύση της εργασίας που παρέχουν οι εργαζόμενοι και ο πάγιος και διαρκής χαρακτήρας των καθηκόντων τους. Και τούτο διότι δεν μπορεί να παραγνωριστεί, σύμφωνα με το Δικαστήριο, το γεγονός ότι ένας εργαζόμενος ικανοποιεί πάγιες και διαρκείς ανάγκες του φορέα που τον απασχολεί καθότι διορίζεται μονίμως και σταθερά στην ίδια θέση, με τα ίδια καθήκοντα και ικανοποιώντας τις ίδιες ανάγκες του εργοδότη. Μάλιστα το γεγονός ότι επίκειται η πρόσληψη μόνιμου προσωπικού για την κάλυψη των αναγκών που καλύπτονται με τις διαδοχικές συμβάσεις δεν μπορεί να αποτελέσει λόγο ικανό, ώστε να θεωρηθεί ότι οι συμβάσεις αυτές επιβάλλονται από αντικειμενικούς λόγους και άρα δικαιολογούνται.
Εξάλλου, το Δικαστήριο τόνισε ότι, στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων ο κανόνας θα πρέπει να είναι η φροντίδα για τη σύναψη σταθερών εργασιακών σχέσεων, κανόνας που εν πολλοίς ικανοποιείται με τη σύναψη συμβάσεων εργασίας αορίστου χρόνου.
Με την εν λόγω απόφαση προσφέρεται ένα ισχυρό νομολογιακό έρεισμα στις πολλές κατηγορίες εργαζομένων που δυστυχώς απασχολούνται στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα καλύπτοντας πάγιες και διαρκείς ανάγκες των φορέων που τους απασχολούν υπό καθεστώς, όμως, ερνασιακής αβεβαιότητας, οφειλόμενης στην καταχρηστική πρακτική που υιοθετούν οι φορείς που τους απασχολούν, δηλαδή αυτή της σύναψης διαδοχικών συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου (ή έργου), ενόψει της προκήρυξης μελλοντικά διαγωνισμού για την πρόσληψη μόνιμου προσωπικού, η οποία πάντοτε καθυστερεί και σε ορισμένες περιπτώσεις δεν προκηρύσσεται ποτέ.
Με την εν λόγω απόφαση, το περιεχόμενο της οποίας αναμένεται στο μέλλον να επηρεάσει και τα εθνικά Δικαστήρια των κρατών – μελών της Ένωσης, δίνεται ένα επιπλέον νομικό επιχείρημα σε πάμπολλες κατηγορίες εργαζομένων -στις Υπηρεσίες Καθαριότητας, στους παιδικούς και βρεφικούς σταθμούς, στους αρχαιολογικούς χώρους κ.α.- στον αγώνα τους να εξασφαλίσουν μία μόνιμη, σταθερή και σίγουρη θέση εργασίας και να τερματίσουν την εργασιακή ανασφάλεια ετών.
* Δικηγορικό Γραφείο «ΝΤΟΥΜΑΤΣΑΣ | ΓΕΩΡΓΟΥΛΑΣ & Συνεργάτες», Πανεπιστημίου 42, Τ.Κ. 106 79 Αθήνα, Τηλ. 210 3631640, 210 3641468, email: contact@nglawservices.gr, website: www.nglawservices.gr