Ειδική μέριμνα περιλαμβάνει το ισχύον θεσμικό πλαίσιο προκειμένου οι Αιρετοί των Δήμων να μπορούν να ασκήσουν τα καθήκοντά τους. Το δικαίωμα λήψης άδειας, η διάρκειά της και η υποχρεωτική ή κατόπιν αίτησης χορήγησή της. Ο χρόνος της άδειας διαφοροποιείται αναλόγως του αξιώματός τους (εάν δηλαδή πρόκειται για Δημάρχους, Αντιδημάρχους, Προέδρους Δημοτικών Συμβουλίων ή απλώς Δημοτικούς Συμβούλους), αλλά και βάσει του επαγγέλματός τους (ήτοι εάν απασχολούνται στο δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα και, σε περιπτώσεις, την ακριβή επαγγελματική ενασχόλησή τους).
Ι] ΑΔΕΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ ΓΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΙΣ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕΙΣ (παρ.8 αρ.93 ν.3852/2010, ως ισχύει)
Οι Δημοτικοί Σύμβουλοι οι οποίοι είναι υπάλληλοι του δημόσιου ή του ιδιωτικού τομέα έχουν δικαίωμα να απουσιάσουν από την εργασία τους την ημέρα της συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου ή των Επιτροπών του Δήμου στις οποίες είναι μέλη, εφόσον διεξάγονται σε εργάσιμες ώρες και ημέρες.
Ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου ή της αντίστοιχης Επιτροπής χορηγεί στους Δημοτικούς Συμβούλους, που εμπίπτουν στις ανωτέρω κατηγορίες, βεβαίωση συμμετοχής στη συνεδρίαση, για την υπηρεσία ή τον εργοδότη.
Τα ίδια ισχύουν και για α) τα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής και του Εποπτικού Συμβουλίου της ΚΕΔΕ, β) του Διοικητικού Συμβουλίου, των Εκτελεστικών Επιτροπών και των Εποπτικών Συμβουλίων των Περιφερειακών Ενώσεων Δήμων (ΠΕΔ), καθώς επίσης γ)της Εκτελεστικής Επιτροπής Συνδέσμων με πληθυσμό άνω των 200.000 κατοίκων.
Σύμφωνα με το τελευταίο εδάφιο της παρ.5 του αρ.93 του ν.3852/2010 ως ισχύει, Δημοτικοί Σύμβουλοι Δήμων που είναι υπάλληλοι του δημόσιου ή του ιδιωτικού τομέα και υπηρετούν ή κατοικούν σε δημοτικές κοινότητες που εκτείνονται στην περιφέρεια ενός νησιού δικαιούνται να απουσιάζουν από την εργασία τους για δύο μέρες, περιλαμβανομένης της ημέρας συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου για τη συμμετοχή τους στις συνεδριάσεις αυτού.
ΙΙ] ΑΔΕΙΑ ΓΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΤΗ ΘΗΤΕΙΑ(παρ.1 αρ.93 ν.3852/2010, ως ισχύει)
Ποιους αφορά:
Στους α)Δημάρχους όλων των Δήμων, β)Αντιδημάρχους όλων των Δήμων, γ)Προέδρους Δημοτικών Συμβουλίων των Δήμων με πληθυσμό άνω των 100.000 κατοίκων, καθώς και δ)Προέδρους Συνδέσμων των οποίων ο πληθυσμός των μελών του συνολικά είναι άνω των 200.000 κατοίκων, που είναι δημόσιοι υπάλληλοι ή υπάλληλοι Ν.Π.Δ.Δ. ή υπάλληλοι κρατικών Ν.Π.Ι.Δ. και δημοσίων επιχειρήσεων ή άλλων επιχειρήσεων τη διοίκηση των οποίων ορίζει άμεσα ή έμμεσα το Δημόσιο με διοικητική πράξη ή ως μέτοχος, καθώς και σε εκείνους που είναι υπάλληλοι λοιπών Ν.Π.Ι.Δ., χορηγείται άδεια άνευ αποδοχών για όλο το διάστημα της θητείας τους.
(Οι ανωτέρω ρυθμίσεις εφαρμόζονται και στον Συμπαραστάτη του δημότη και της επιχείρησης).
Χορήγηση υποχρεωτικά ή κατόπιν αίτησης:
Την εν λόγω ειδική άδεια (εφόσον σε κάθε περίπτωση πληρούνται οι ανωτέρω εργασιακές προϋποθέσεις) λαμβάνουν υποχρεωτικά, ανεξαρτήτως υποβολής σχετικής αίτησης, τα προαναφερθέντα πρόσωπα, με εξαίρεση τους εξής που τη λαμβάνουν κατόπιν αίτησής τους: α) Δημάρχους και Αντιδημάρχους, οι οποίοι είναι ιατροί του Ε.Σ.Υ. σε Δήμους κάτω των 5.000 κατοίκων, β) Προέδρους Δημοτικών Συμβουλίων των Δήμων με πληθυσμό άνω των 100.000 κατοίκων, γ)Προέδρους Συνδέσμων των οποίων ο πληθυσμός των μελών του συνολικά είναι άνω των 200.000 κατοίκων.
Το χρονικό διάστημα χρήσης της άδειας θεωρείται πραγματικός χρόνος υπηρεσίας για όλα τα υπαλληλικά, εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα που απορρέουν. Για το δικαίωμα επιλογής αποδοχών οργανικής θέσης ή αντιμισθίας κατά τη διάρκεια της άδειας, σχετική είναι η παρ.5 του αρ.92 του ν.3852/2010.
III] ΑΔΕΙΑ 60 Ή30 ΗΜΕΡΩΝ (παρ.5 αρ.93 ν.3852/2010 ως ισχύει)
Στους α) Προέδρους των Δημοτικών Συμβουλίων των Δήμων με πληθυσμό κάτω των 100.000 κατοίκων, β) Προέδρους των Δημοτικών Νομικών Προσώπων και γ)Προέδρους των Συνδέσμων Δήμων των οποίων ο πληθυσμός των μελών του συνολικά είναι κάτω των 200.000 κατοίκων, που είναι δημόσιοι υπάλληλοι ή υπάλληλοι Ν.Π.Δ.Δ. ή υπάλληλοι κρατικών Ν.Π.Ι.Δ. και δημοσίων επιχειρήσεων ή άλλων επιχειρήσεων τη διοίκηση των οποίων ορίζει άμεσα ή έμμεσα το Δημόσιο με διοικητική πράξη ή ως μέτοχος, καθώς και σε εκείνους που είναι υπάλληλοι λοιπών Ν.Π.Ι.Δ., χορηγείται από την υπηρεσία της οργανικής τους θέσης ειδική άδεια 60 ημερών.
Στα μέλη του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ που έχουν την ιδιότητα της περίπτωσης ΙΙ χορηγείται από την υπηρεσία της οργανικής τους θέσης ειδική άδεια 60 ημερών κατ’ έτος επιπλέον της κανονικής και με την πρόσθετη προϋπόθεση ότι δεν είναι Δήμαρχοι ή Αντιδήμαρχοι ή Πρόεδροι Δημοτικών Συμβουλίων. Με τις ίδιες προϋποθέσεις χορηγείται ειδική άδεια μέχρι 30 εργάσιμες ημέρες, κατ’ έτος, επιπλέον της κανονικής τους άδειας, στους Προέδρους των ΠΕΔ, καθώς και στους Προέδρους των Συνδέσμων Δήμων.
«Ειδική άδεια 60 ημερών λαμβάνουν, επίσης, και οι πρόεδροι των δημοτικών κοινοτήτων και 30 ημερών οι πρόεδροι ή οι εκπρόσωποι των τοπικών κοινοτήτων »(παρ.5 αρ.93).
Υπογραμμίζεται πως η ειδική άδεια των 60 και 30 ημερών μπορεί να χορηγείται και τμηματικά σε εργάσιμες ημέρες και ώρες μετά από σχετική αίτηση του Αιρετού.
Η άδεια αυτή χορηγείται υποχρεωτικά από την υπηρεσία του Αιρετού και το χρονικό διάστημα χρήσης της θεωρείται πραγματικός χρόνος υπηρεσίας για όλα τα υπαλληλικά, εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα που απορρέουν.
Να σημειωθεί επίσης ότι:
Α) Οι προαναφερθείσες ρυθμίσεις εφαρμόζονται και “για όσους είναι ιατροί του Ε.Σ.Υ., μέλη Δ.Ε.Π Πανεπιστημίων και Ε.Π.Τ.Ε.Ι. περιλαμβανομένων και του ειδικού και επιστημονικού προσωπικού, καθώς και για αναπληρωτές καθηγητές μέσης εκπαίδευσης και δικηγόρους με σχέση έμμισθης εντολής”, βάσει της παρ.6 του αρ.93.
Β) Το αρ.31 “Ειδική άδεια αιρετών οπλιτών, υπαξιωματικών και ανθυπασπιστών στην Τοπική Αυτοδιοίκηση” του ν.4361/2016, όπως τροποποιήθηκε με το αρ.14 του ν.4609/2019, προβλέπει, μεταξύ άλλων, πως οι παρ.1 και 5 του αρ.93 του ν.3852/2010, εφαρμόζονται και στο στρατιωτικό προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων. Ο χρόνος της προβλεπόμενης, από την παρ.1 του αρ.93 άδειας δεν υπολογίζεται για τις βαθμολογικές προαγωγές και μισθολογικές προσαυξήσεις των στρατιωτικών.
Γ) Αναφορικά με το εάν η ειδική άδεια Αιρετών αφορά και τους υπαλλήλους ΙΔΟΧ (ορισμένου χρόνου), σύμφωνα με την αριθμ.226/2017 του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, που έχει γίνει αποδεκτή από τον Υπουργό Εσωτερικών, ισχύουν τα εξής:
α) Για την εφαρμογή της παρ.1 του αρ.93 (άδεια σε όλη τη θητεία) στην έννοια των αναφερόμενων υπαλλήλων περιλαμβάνονται όλοι οι υπάλληλοι, με οποιαδήποτε σχέση εργασίας και αν υπηρετούν, με εξαίρεση αυτών που υπηρετούν με σχέση εργασίας ΙΔΟΧ, β) Για την εφαρμογή της παρ.5 του αρ.9 (άδεια ημερών) περιλαμβάνονται όλοι οι υπάλληλοι, με οποιαδήποτε σχέση εργασίας και αν υπηρετούν, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που υπηρετούν με σχέση εργασίας ΙΔΟΧ. Ο συνολικός χρόνος αυτής της ειδικής αδείας, ορίζεται σε 60 και μέχρι 30 ημέρες, αντιστοίχως, κατά περίπτωση, πλην, η κρίση της υπηρεσίας, προκειμένου να χορηγήσει την άδεια, πρέπει να στηρίζεται στα επί μέρους στοιχεία της σύμβασης, ιδίως δε στον χρόνο αυτής, σε συνδυασμό με την συμβατικώς σκοπούμενη κάλυψη των αναγκών της υπηρεσίας και την αρχή της αναλογικότητας.