«Μαύρη τρύπα της ανομίας» χαρακτηρίζει η Ομοσπονδία Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών Λειτουργών Ελλάδας (ΟΙΕΛΕ) τον χώρο των ιδιωτικών νηπιαγωγείων, με εργοδότες που αποκρύπτουν τα διοριστήρια προκειμένου να γλιτώσουν τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον νόμο και με νηπιαγωγούς που καλούνται από το να συνοδεύουν τα παιδιά με το σχολικό λεωφορείο μέχρι να ετοιμάζουν γεύματα και να καθαρίζουν τουαλέτες!
Αυτά που περιγράφει η ανακοίνωση της Ομοσπονδίας μόνο αγανάκτηση προκαλούν: «Η αμοιβή σου θα είναι 500 ευρώ ή η νόμιμη, που προβλέπει η νομοθεσία, αλλά τα μισά θα μας τα επιστρέφεις στο χέρι, γιατί εδώ είμαστε ιδιωτικός τομέας και δεν υπάρχει παραπάνω. Η σύμβασή σου μέχρι τον Ιούνιο, ωράριο μέχρι τις 4-5 το απόγευμα και βλέπουμε. Φυσικά οι δράσεις μας δεν δηλώνονται, τα 500 ευρώ είναι για οχτάωρο. Θα κάνεις και συνοδεία σχολικού λεωφορείου. Α, επίσης θα κάνεις και φύλαξη μέχρι τέλη Ιουλίου χωρίς να πληρώνεσαι. Κι αν σου αρέσει, γιατί υπάρχουν εκατοντάδες κοριτσάκια εκεί έξω που θα σκότωναν για έναν μισθό».
Οσο εξωφρενικά κι αν φαντάζουν τα παραπάνω, είναι πέρα για πέρα αληθινά.
Μιλήσαμε με νηπιαγωγό που έχει εργαστεί επί σχεδόν μία δεκαετία στον χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης και της οποίας το όνομα δεν θα αναφέρουμε για ευνόητους λόγους. Η Κ., που έχει περάσει από πέντε ιδιωτικά νηπιαγωγεία, υποστηρίζει ότι η κατάσταση ήταν σχεδόν πανομοιότυπη και στις πέντε περιπτώσεις.
«Στο τελευταίο νηπιαγωγείο μού απέκρυψαν ότι είχα διοριστήριο νηπιαγωγού βάσει του οποίου θα αμειβόμουν με 1.092 ευρώ και θα εργαζόμουν για έξι ώρες την ημέρα, όπως άλλωστε ορίζει ο νόμος. Αντίθετα, με είχαν δηλώσει ως βρεφονηπιοκόμο, δούλευα 8ωρο και έπαιρνα 586 ευρώ. Αργίες, γιορτές, επιπλέον δραστηριότητες, ακόμη και το καλοκαίρι, τον Ιούλιο, μας υποχρέωναν να εργαζόμαστε, παράνομα φυσικά, αφού το διδακτικό έτος λήγει στις 21 Ιουνίου, ενώ η πλειονότητα των ιδιωτικών νηπιαγωγείων δεν δηλώνει τις δραστηριότητες, και άρα ούτε λόγος για πληρωμή των υπερωριών. Επιπλέον, μέσα στο –παράνομο– 8ωρο μας έβαζαν να καθαρίζουμε τις τουαλέτες και τους χώρους του νηπιαγωγείου και να προετοιμάζουμε τα γεύματα των παιδιών. Τότε, έκανα καταγγελία στην αρμόδια πρωτοβάθμια διεύθυνση, όπου πέραν του ότι μου είπαν πως είναι νόμιμο να εργάζομαι για 40 ώρες την εβδομάδα –τη στιγμή που ο νόμος (σ.σ. 1566/1986, ΦΕΚ 167/1985Α, άρθρο 13, παρ. 8) ορίζει ρητά ως νόμιμο ωράριο απασχόλησης τις 30 ώρες την εβδομάδα–, μου είπαν να τα βρω με τον εργοδότη και να συμμορφωθώ με τις απαιτήσεις του, διαφορετικά θα έβρισκα τον μπελά μου», μας λέει η νηπιαγωγός.
Αυτή η ιδιότυπη ασυλία που απολαμβάνουν κυρίως οι μικροί ιδιοκτήτες νηπιαγωγείων όχι μόνο δεν αίρεται αλλά επιβραβεύεται από πάνω. Αρκεί να σκεφτούμε τη μεγάλη εικόνα. Στις αρχές του προηγούμενου μήνα, η υπουργός Παιδείας ανακοίνωσε τη μετάθεση της εφαρμογής της δίχρονης υποχρεωτικής προσχολικής εκπαίδευσης για το σχολικό έτος 2020-2021 σε 13 δήμους της χώρας (Κομοτηνής, Παιανίας, Ραφήνας-Πικερμίου, Σαρωνικού, Μαραθώνα, Αμαρουσίου, Ηρακλείου Αττικής, Κηφισιάς, Λυκόβρυσης-Πεύκης, Κεντρικής Κέρκυρας, Μαλεβιζίου, Κω και Ρόδου) στους οποίους δυνητικά 3.500 νήπια θα φιλοξενηθούν σε δομές με επιταγές δωρεάν εισόδου, τα γνωστά vouchers.
Το ποσό που θα διατίθεται για κάθε παιδί φτάνει μεσοσταθμικά τα 2.000 ευρώ, ενώ βάσει εκτιμήσεων, λαμβανομένων υπόψη των περιπτώσεων που θα απορριφθούν καθώς δεν θα πληρούν τα κριτήρια, το συνολικό κονδύλι που θα διατεθεί δεν θα ξεπεράσει τα 5 εκατομμύρια ευρώ. Η τροποποιητική ΚΥΑ με όλες τις λεπτομέρειες αναμένεται να εκδοθεί στις αρχές της ερχόμενης εβδομάδας.
Πολλοί είναι δε αυτοί που εκφράζουν την ανησυχία ότι τα vouchers μπορεί να είναι η αρχή του τέλους για τον θεσμό του νηπιαγωγείου, για το οποίο φαίνεται να γίνεται προσπάθεια υποβάθμισης της εκπαιδευτικής του αξίας και μετατροπής του αμιγώς σε επιχείρηση. Οπως άλλωστε μας θυμίζει το Συντονιστικό Νηπιαγωγών, η Ν.Δ. δεν ψήφισε το άρθρο για τη δίχρονη υποχρεωτική προσχολική εκπαίδευση, ενώ τόσο ο Κυριάκος Μητσοτάκης όσο και η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως έχουν κατά καιρούς προσπαθήσει να εξισώσουν τα νηπιαγωγεία με τους βρεφικούς σταθμούς.
Ενδεικτικά, ο Κυρ. Μητσοτάκης σε εγκαίνια δημοτικού βρεφονηπιακού σταθμού στην περιοχή Παπάγου-Χολαργού αναφέρθηκε «στην ανάγκη να δημιουργηθεί μια ενιαία δομή στο υπουργείο Παιδείας που θα βλέπει τα νηπιαγωγεία και τους βρεφικούς σταθμούς μέσα από ενιαίο πρίσμα», ενώ σε ερώτησή της στη Βουλή τον Μάιο του 2019 η Ν. Κεραμέως έλεγε: «Η ενίσχυση της προσχολικής αγωγής και εκπαίδευσης αποτελεί διακύβευμα της εκπαιδευτικής πολιτικής διεθνώς. Εχει αποδειχθεί βάσει τεκμηριωμένων μελετών ότι οι προσλαμβάνουσες εμπειρίες κατά τα έτη 0-6 διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην ψυχοκοινωνική και παιδαγωγική ανάπτυξη των παιδιών στη μετέπειτα πορεία της ζωής τους», για να προσθέσει: «Στους δήμους για τους οποίους η διετής φοίτηση στο νηπιαγωγείο έχει γίνει υποχρεωτική, αλλά αντιμετωπίζουν ελλείψεις σε υποδομές και ανθρώπινο δυναμικό, καθίσταται αδύνατη η απορρόφηση του συνόλου των νηπίων στις υπάρχουσες δομές».
Η στόχευση δείχνει να είναι η εξής: ενιαία προσχολική αγωγή για νήπια και παιδιά, από 0 έως 6 ετών, με επί πληρωμή εκπαιδευτικές υπηρεσίες.