Πόσο κοστίζουν η «μαύρη εργασία», η μη χορήγηση ανάπαυσης και άδειας, οι άγραφες υπερωρίες και 140 άλλες παραβάσεις - Η απόφαση του Γ. Βρούτση
Μειωμένα είναι πλέον τα πρόστιμα για δεκάδες παραβάσεις της εργασιακής νομοθεσίας, καθώς δημοσιεύθηκε χθες στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η σχετική απόφαση του υπουργού Εργασίας Γιάννη Βρούτση.
Τα νέα πρόστιμα αφορούν περισσότερες από 140 παραβάσεις της εργασιακής νομοθεσίας, ορισμένα εκ των οποίων είναι μειωμένα, σε σχέση με εκείνα που ίσχυαν προηγουμένως, ενώ βασική λογική του νέου πλαισίου των κυρώσεων στους εργοδότες είναι, πως το ύψος του προστίμου θα είναι ανάλογο με τη διαπιστωθείσα παράβαση και τον αριθμό των εργαζομένων που αφορά η παράβαση.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα πρόστιμα μειώνονται, υπέρ των επιχειρήσεων με μεγάλο αριθμό εργαζόμενων. Πάντως πρέπει να σημειωθεί, ότι τα νέα πρόστιμα είναι συγκεκριμένα και ποσοτικά προσδιορισμένα ώστε να μην υπεισέρχεται η προσωπική γνώμη και η εκτίμηση του ελεγκτή.
Ειδικότερα, το πρόστιμο για την αδήλωτη εργασία παραμένει στις 10.500 ευρώ ανά εργαζόμενο, όμως προβλέπεται κλιμάκωσή του, σε σχέση με τη βαρύτητα της παράβασης. Επίσης, το πρόστιμο για τη μη χορήγηση της κανονικής άδειας σε εργαζόμενο, μειώνεται σε 900 ευρώ, για κάθε εργαζόμενο που θίγεται και αυτό διαπιστώνεται μετά από έλεγχο του ΣΕΠΕ. Μέχρι πρότινος, ο επιθεωρητής μπορούσε να επιβάλει πρόστιμο από 1.000 ευρώ έως και 2.500 για κάθε εργαζόμενο.
Για την υπερεργασία, το πρόστιμο ορίζεται στα 400 ευρώ ανά θιγόμενο εργαζόμενο, ενώ για παράβαση στη δήλωση της υπερωρίας, το πρόστιμο ορίζεται σε 1.000 ευρώ ανά άτομο, ανεξάρτητα από το εάν στην επιχείρηση απασχολούνται 10, 15 ή 100 εργαζόμενοι. Στο πρόσφατο παρελθόν, το πρόστιμο αυξανόταν σε περίπτωση μεγάλων επιχειρήσεων (που απασχολούν πολλούς εργαζόμενους).
Ακόμη, σε περίπτωση που οι επιθεωρητές διαπιστώσουν ότι μερικώς απασχολούμενοι τελικά εργάζονται σε διαφορετικό ωράριο από αυτό που έχουν δηλωθεί, το πρόστιμο ορίζεται σε 2.000 ευρώ.
Αναφορικά με το επίδομα μητρότητας ορίζεται ενιαίο, για όλες τις περιπτώσεις ανεξάρτητα από το μέγεθος της επιχείρησης, σε 4.000 ευρώ, ενώ μέχρι πρότινος κυμαινόταν μεταξύ 1.500 - 3.000 ευρώ όταν η επιχείρηση ήταν μικρή, 3.000 - 7.500 ευρώ, αν ήταν μεσαία/μεγάλη και 7.500 - 15.000 ευρώ αν ήταν πολύ μεγάλη, ανάλογα με την υποκειμενική κρίση του επιθεωρητή για την έκταση της σοβαρότητας και υπαιτιότητας.
Με την απόφαση του κ. Βρούτση καθορίζονται τα γενικά όρια των προστίμων, τα οποία είναι:
- Ως σοβαρότητα της παράβασης νοείται ο βαθμός βαρύτητας της παράβασης των διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας.
- Ως αριθμός εργαζομένων νοείται αποκλειστικά ο αριθμός όσων απασχολούνται με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας μόνο στον ελεγχόμενο τόπο εργασίας (έδρα, υποκατάστημα, παράρτημα, κτλ), στοιχείο που καθορίζει το μέγεθος της επιχείρησης.
- Ως επανειλημμένη επιβολή κυρώσεων για παρόμοιες παραβάσεις νοείται η επιβολή στην ίδιο ελεγχόμενο τόπο εργασίας (όπως έδρα, παράρτημα, υποκατάστημα κτλ) τριών (3) τουλάχιστον διοικητικών κυρώσεων που αφορούν διαφορετικούς χρονικά ελέγχους για ίδιες παραβάσεις κατά την τελευταία τριετία πριν από την ημερομηνία διενέργειας του ελέγχου. Τυχόν αλλαγή του νομίμου εκπροσώπου της επιχείρησης δεν επηρεάζει τον παραπάνω υπολογισμό.
- Ως αριθμός εργαζομένων που θίγονται, νοείται ο αριθμός των εργαζομένων που αφορά η διαπιστωθείσα παράβαση στον ελεγχόμενο τόπο εργασίας (έδρα, υποκατάστημα, παράρτημα κτλ).
- Ως μέγεθος επιχείρησης νοείται το μέγεθος αυτής, στον ελεγχόμενο τόπο εργασίας, ανάλογα με τον αριθμό εργαζομένων που απασχολεί σε αυτόν. Συγκεκριμένα διακρίνεται, σε μεγάλη, μεσαία και μικρή επιχείρηση ως κατωτέρω στην παρ. 3 του παρόντος άρθρου και λαμβάνεται υπόψη για την επιβολή προστίμων για παραβάσεις οι οποίες κατηγοριοποιούνται στην παρούσα ως Γενικές.
- Ως καθεστώς απασχόλησης νοείται: α. η απασχόληση εργαζομένων με πλήρη, μερική απασχόληση ή με καθεστώς εκ περιτροπής εργασίας, β. η απασχόληση εργαζομένων ειδικής προστασίας, όπως ανήλικοι, εργαζόμενοι με δικαιώματα λόγω μητρότητας, έγκυοι, συνδικαλιστικά στελέχη, σύμφωνα με όσα η εργατική νομοθεσία ορίζει ειδικά για την προστασία τους. Το κριτήριο λαμβάνεται υπόψη για την επιβολή προστίμων αναφορικά με πολύ υψηλής σοβαρότητας παραβάσεις.
- Ως υπαιτιότητα νοείται ο βαθμός ευθύνης για την τέλεση της παράβασης.
Ολόκληρος ο χάρτης των αλλαγών στα πρόστιμα για παραβάσεις της εργασιακής νομοθεσίας καταγράφεται στην απόφαση του υπουργού Εργασίας την οποία δημοσιεύει το Σin.