Η επίμαχη διάταξη
Απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα για τις ανατροπές που φέρνει το νέο, υπό κατάθεση εργασιακό νομοσχέδιο
Φως στο τούνελ της επίμαχης διάταξης για το ελαστικό ωράριο εργασίας στον ιδιωτικό τομέα, την οποία επιφέρει - εν μέσω εντόνων αντιδράσεων - το υπό κατάθεση εργασιακό νομοσχέδιο, ρίχνουν «ΤΑ ΝΕΑ». Συνδικάτα και αντιπολίτευση υποστηρίζουν ότι καταργείται το 8ωρο εργασίας και μένουν απροστάτευτοι οι εργαζόμενοι ενώ το υπουργείο Εργασίας παρατηρεί ότι το 8ωρο, το πενθήμερο και οι 40 ώρες εργασίας είναι κατοχυρωμένα.
Τι προβλέπει η επίμαχη διάταξη στο εργασιακό νομοσχέδιο για το ωράριο - λάστιχο στον ιδιωτικό τομέα, η οποία προκαλεί έντονες αντιδράσεις από τα εργατικά συνδικάτα και την αντιπολίτευση;
Με βάση τη ρύθμιση που ισχύει στην Ελλάδα εδώ και 30 χρόνια, αλλά και την ευρωπαϊκή οδηγία που εφαρμόζεται σε πολλές χώρες, σε ορισμένες περιόδους του χρόνου όπου υπάρχουν αυξημένες ανάγκες για μια επιχείρηση, οι ώρες εργασίας επιτρέπεται να αυξηθούν κατά 2 και να φτάσουν τις 10 ώρες ημερησίως με αντίστοιχη μείωση σε άλλα διαστήματα ή την παροχή άδειας. Προϋπόθεση για την εφαρμογή της διευθέτησης είναι η ύπαρξη συλλογικής συμφωνίας.
Ο νόμος αυτός ίσχυε και επί ΣΥΡΙΖΑ και τέτοιες συμφωνίες υπάρχουν ήδη στην Ελλάδα (αναψυκτικά, κονσερβοποιίες κ.λπ). Ετσι με το νομοσχέδιο παρέχεται η δυνατότητα στον εργαζόμενο, αν το θέλει ο ίδιος, να ρυθμίσει με αίτημά του τις ώρες εργασίας με βάση τις ανάγκες του. Θα υπάρχει επομένως η δυνατότητα (όχι η υποχρέωση) του εργαζομένου, εάν το ζητήσει ή εάν συμφωνηθεί κάτι τέτοιο από το Σωματείο του, να δουλεύει για διάστημα ως και 2 ώρες παραπάνω, με αντίστοιχη μείωση του ωραρίου σε άλλες ημέρες (ή με ανάλογες ημέρες άδειας), ώστε σε ορίζοντα 6μήνου ο μέσος όρος εργασίας να είναι 5 ημέρες την εβδομάδα και 8 ώρες την ημέρα. Επομένως πρόκειται για τη δυνατότητα (όχι την υποχρέωση) διευθέτησης του χρόνου εργασίας.
Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρχει δυνατότητα 4ήμερης εργασίας. Δηλαδή οι 5 ημέρες με 8ωρη εργασία θα μπορούν να αντιστοιχούν σε 4 ημέρες με 10ωρη και μία ημέρα ανάπαυσης. Το σύστημα ωφελεί τους εργαζομένους που επιθυμούν να εργαστούν περισσότερο κάποιες ημέρες, προκειμένου π.χ. να μπορούν να λάβουν άδεια ή να δουλέψουν λιγότερο άλλες ημέρες ή τους εργαζομένους που επιθυμούν να δουλέψουν για 4 ημέρες την εβδομάδα. Χωρίς ούτε να μειώνονται οι αποδοχές τους ούτε να αυξάνεται ο μέσος όρος εργασίας που δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να υπερβεί τις 5 ημέρες την εβδομάδα και 8 ώρες την ημέρα.
Στην πράξη πώς θα προστατεύεται το 8ωρο και το 5νθήμερο και πώς θα διασφαλίζεται ο εργαζόμενος;
Η απόλυση εργαζομένου που δεν θα δεχθεί το 10ωρο θα είναι άκυρη όπως προβλέπεται στο σχέδιο νόμου. Η διασφάλιση απέναντι στην πίεση του εργοδότη να δουλέψει απλήρωτες υπερωρίες ή να μην πάρει την ανάπαυση που δικαιούται μέσω της διευθέτησης του χρόνου εργασίας θα έρθει μέσω της εφαρμογής της ηλεκτρονικής κάρτας. Μέσω της κάρτας αυτής (ή ενός κινητού τηλεφώνου ή ενός τάμπλετ) θα καταγράφονται αυτόματα οι ώρες εργασίας και η υπερωριακή απασχόληση και τα δεδομένα αυτά θα συνδέονται με τη βοήθεια της τεχνολογίας, μέσω του αναβαθμισμένου συστήματος ΕΡΓΑΝΗ, με το υπουργείο Εργασίας, το οποίο θα ελέγχει την όλη διαδικασία. Νομοθετείται η ψηφιακή κάρτα εργασίας, μέσω της οποίας το ΣΕΠΕ θα παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο το ωράριο και την τήρησή του. Ο εργαζόμενος θα «χτυπά» την κάρτα του, όταν ξεκινά και όταν τελειώνει την εργασία του. Η κάρτα θα συνδέεται απευθείας με online σύστημα του ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ και, με τον τρόπο αυτό, θα καταγράφεται αμέσως και σε πραγματικό χρόνο η απασχόληση του εργαζομένου, η υπέρβαση του νομίμου ωραρίου, οι υπερεργασίες και οι υπερωρίες του κι έτσι θα επέρχονται άμεσα οι σχετικές συνέπειες (αξιώσεις για επιπλέον αμοιβή από τον εργαζόμενο και κυρώσεις στον εργοδότη, εάν η υπέρβαση του ωραρίου είναι παράνομη).
Πού εστιάζονται οι διαφωνίες συνδικάτων και αντιπολίτευσης;
Συνδικάτα και αντιπολίτευση υποστηρίζουν ότι καταργείται το 8ωρο και μένουν οι εργαζομένοι στο έλεος των εργοδοτικών εκβιασμών ενώ καθιερώνονται τα συνεχόμενα 10ωρα με διάρκεια μέχρι και έξι μήνες, χωρίς καμία καταβολή υπερωριακής εργασίας. Προσθέτουν ότι θα υπάρξει παράκαμψη των συμβάσεων εργασίας και των σωματείων, προωθώντας διευθέτηση του χρόνου εργασίας 10 ωρών ημερησίως με ατομική σύμβαση εργαζόμενου - εργοδότη ενώ θα ενσωματώνουν την αύξηση απλήρωτων υπερωριών με στόχο την υψηλή κερδοφορία των επιχειρήσεων. Παράλληλα υποστηρίζουν ότι εάν γίνει πράξη η διευθέτηση του χρόνου εργασίας με ατομική σύμβαση κι επομένως η μετατροπή του 8ωρου σε 10ωρο για μεγάλο χρονικό διάστημα, θα οδηγηθούμε στην πλήρη απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων. Η αναγγελία της ατομικής σύμβασης με την οποία θα ορίζεται ο ημερήσιος χρόνος εργασίας συνδέεται με αυτό που έχει καταγραφεί από τις κυβερνητικές ανακοινώσεις ως «εξορθολογισμός» των υπερωριών, δηλαδή με την αύξηση των απλήρωτων υπερωριών έναντι αντισταθμίσματος σε ρεπό ή ημέρες αδείας, όπως προβλέπεται από το σύστημα της διευθέτησης του χρόνου εργασίας.
