Οι χρόνοι που μπορούν να αξιοποιήσουν όλοι οι ασφαλισμένοι είναι της στρατιωτικής θητείας, των διαστημάτων επιδοτούμενης ανεργίας ή επιδοτούμενης ασθένειας και του χρόνου κύησης και λοχείας (119 μέρες συνολικά) για τις μητέρες ασφαλισμένες στο ΙΚΑ.
Η στρατιωτική θητεία και η ανεργία-ασθένεια αξιοποιούνται για σύνταξη γήρατος στο 67ο έτος, με τον ελάχιστο απαιτούμενο χρόνο των 15 ετών ασφάλισης ή της 25ετίας αν πρόκειται για Ταμεία ΔΕΚΟ, τραπεζών.
Στις περιπτώσεις όμως που οι ασφαλισμένοι θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης με άλλες διατάξεις (π.χ., 35ετία, 40ετία), αξιοποιούνται περισσότερα πλασματικά έτη.
Στο Δημόσιο, οι ασφαλισμένοι που δεν έχουν 25ετία ως το 2010 μπορούν να αναγνωρίσουν τη στρατιωτική θητεία οι άνδρες και χρόνο λόγω τέκνων οι γυναίκες. Οσοι θέλουν να συμπληρώσουν την 25ετία στα έτη 2011 και 2012, κατοχυρώνοντας σύνταξη πριν τα 67 και πριν τα 62, έχουν τη δυνατότητα να αναγνωρίσουν 4 πλασματικά έτη για το 2011 και 5 πλασματικά έτη για το 2012, συν το χρόνο λόγω τέκνων, που είναι 1 έτος για ένα παιδί, 2 έτη για το δεύτερο (και συνολικά 3 έτη) και 2 έτη για το τρίτο (και συνολικά ως 5 έτη).
Επίσης, στη σύνταξη γονέων με ανήλικο τέκνο από το Δημόσιο επιτρέπεται και η αναγνώριση πλασματικού χρόνου λόγω τέκνων, ενώ στα άλλα Ταμεία (ΙΚΑ, ΔΕΚΟ κ.ά.) η σύνταξη με ανήλικο τέκνο ισχύει μόνον για τις μητέρες και επιτρέπεται η εξαγορά άλλων πλασματικών χρόνων, εκτός των πλασματικών λόγω τέκνων!
Οι πλασματικοί χρόνοι που είναι με εξαγορά συνυπολογίζονται τόσο για να αυξήσουν τον συντάξιμο χρόνο ασφάλισης όσο και για να προσαυξηθεί το ποσό της σύνταξης. Οι δωρεάν πλασματικοί χρόνοι (π.χ., ανεργία, ασθένεια, κύηση-λοχεία) συνυπολογίζονται μόνον στο σύνολο των ετών ασφάλισης και δεν αυξάνουν τη σύνταξη.
Με δύο νέες ρυθμίσεις μάλιστα η δυνατότητα συνταξιοδότησης με εξαγορά πλασματικού χρόνου παρέχεται για όσους χρειάζονται ένσημα ως 6 μηνών (150 μέρες για να συμπληρώσουν τις 4.500 ημέρες ασφάλισης και να πάρουν πλήρη σύνταξη στο 67ο έτος (όχι για τη μειωμένη στα 62), καθώς και για όσους επιθυμούν να ενταχθούν στην προαιρετική ασφάλιση για 3 επιπλέον έτη, αρκεί να έχουν πραγματοποιήσει 500 ημέρες ασφάλισης στην τελευταία 5ετία.
Για τις 150 μέρες το κόστος εξαγοράς είναι ίσο με το 20% του κατώτατου ημερομισθίου των 31,85 ευρώ, δηλαδή η κάθε ημέρα κοστίζει 6,37 ευρώ και για τις 150 το κόστος φτάνει στα 955,5 ευρώ.
Το κόστος για τις αναγνωρίσεις πλασματικών χρόνων (στρατιωτικής θητείας, σπουδών, παιδιών κ.λπ.) για τους μη μισθωτούς ασφαλισμένους είναι ίσο με τη μηνιαία εισφορά σύνταξης και για τους μισθωτούς με το 20% του μέσου όρου των αποδοχών του τελευταίου 12μήνου πριν την αίτηση.
Το ελάχιστο ποσό για το κόστος εξαγοράς όσον αφορά στους μισθωτούς διαμορφώνεται στα 142,6 ευρώ το μήνα με βάση τον κατώτατο μισθό των 713 ευρώ (713Χ20%=142,6).
Για τους επαγγελματίες, ο κάθε μήνας αναγνώρισης κοστίζει κατ’ ελάχιστο 155 ευρώ, που είναι η εισφορά της πρώτης κατηγορίας.
Με το νέο σύστημα και τη θέσπιση των ελάχιστων ποσών εξαγοράς, οι ασφαλισμένοι δεν θα έχουν τις εκπτώσεις που παίρνουν κατά την πληρωμή των τρεχουσών εισφορών τους.
Για παράδειγμα, χωρίς εκπτώσεις στα πλασματικά μένουν:
- Οι νέοι κάτω 5ετίας ελεύθεροι επαγγελματίες, οι οποίοι αν θελήσουν να αναγνωρίσουν πλασματικό χρόνο θα καταβάλουν την ελάχιστη εισφορά κλάδου σύνταξης με 155 ευρώ το μήνα και δεν θα έχουν την «εκπτωτική εισφορά» της πρώτης πενταετίας, που είναι 93 ευρώ για τον κλάδο σύνταξης.
- Οι γυναίκες ελεύθεροι επαγγελματίες που αποκτούν παιδί, οι οποίες, αν κάνουν αίτηση εξαγοράς πλασματικού χρόνου, θα πληρώσουν 155 ευρώ το μήνα και όχι τη μισή εισφορά που έχουν για 12 μήνες λόγω μητρότητας.
Το κόστος εξαγορών στις αναγνωρίσεις πλασματικών ετών προκύπτει ως εξής:
- Ελεύθερος επαγγελματίας (ασφαλισμένος ΟΑΕΕ) που για το 2021 έχει επιλέξει την 3η ασφαλιστική κατηγορία θα καταβάλει για την εξαγορά το αντίστοιχο ποσό του κλάδου σύνταξης που ανέρχεται σε 236 ευρώ το μήνα, ήτοι 8.496 ευρώ.2. Ελεύθερη επαγγελματίας που έχει επιλέξει την 1η ασφαλιστική κατηγορία και καταβάλλει μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές στον κλάδο σύνταξης λόγω μητρότητας με μηνιαίο ποσό 77,50 ευρώ υποβάλλει αίτηση για αναγνώριση 2 ετών (24 μήνες) και θα καταβάλει την ελάχιστη μηνιαία εισφορά κλάδου σύνταξης, που είναι 155 ευρώ, δηλαδή θα πληρώσει 3.720 ευρώ για τα 2 πλασματικά έτη.Το ποσό της ελάχιστης εισφοράς (155 ευρώ) θα πληρώνουν και οι ελεύθεροι επαγγελματίες σε καθεστώς προαιρετικής ασφάλισης για τις αναγνωρίσεις πλασματικού χρόνου.