Η πιλοτική δίκη θα διεξαχθεί στις 16 Ιανουαρίου 2023 με βάση την απόφαση 2809/2022 του Διοικητικού Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης επί αγωγής δικαστικών υπαλλήλων. Με την απόφαση, το Πρωτοδικείο θεωρεί ότι η αναστολή των μισθολογικών ωριμάνσεων είναι αντισυνταγματική εν προκειμένω για τους δικαστικούς υπαλλήλους, αλλά για την τελική κρίση του ζητήματος παραπέμπει σε πιλοτική δίκη στο ΣτΕ.
Διεύρυνση
Το προδικαστικό ερώτημα περί συνταγματικότητας ή μη της αναστολής των μισθολογικών ωριμάνσεων μπορεί να αφορά προσφυγή δικαστικών υπαλλήλων, αλλά σε περίπτωση που η αναστολή των ωριμάνσεων κριθεί αντισυνταγματική με την πιλοτική δίκη του ΣτΕ, είναι πολύ πιθανό να επεκταθεί και στους υπόλοιπους υπαλλήλους του Δημοσίου, με πρώτους όσους ανήκουν σε ειδικά μισθολόγια και σύμφωνα με πληροφορίες έχουν ασκήσει ανάλογες προσφυγές.
Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ (που ψήφισε το «πάγωμα» των μισθολογικών ωριμάνσεων με το νόμο 4354/2015), ήρθε ένα χρόνο μετά με το νόμο 4389/2016 να εξαιρέσει τους δικαστικούς λειτουργούς και το κύριο προσωπικό του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους από το «πάγωμα» των αποδοχών τους, διατηρώντας όμως την αναστολή των αυξήσεων λόγω προϋπηρεσίας για όλους τους υπόλοιπους δημοσίους υπαλλήλους.
Η πρώτη προσφυγή για την οποία δημιουργείται βάσιμη προσδοκία δικαίωσης για επαναφορά των μισθολογικών ωριμάνσεων είναι αυτή για τους δικαστικούς υπαλλήλους, και μάλιστα το γεγονός ότι παραπέμφθηκε σε πρότυπη δίκη στο ΣτΕ με το νόμο 3900/2010 δημιουργεί προσδοκίες ότι η όποια πιθανή θετική απόφαση θα αποτελέσει πιλότο για το «ξεπάγωμα» των μισθολογικών ωριμάνσεων και σε άλλους, αν όχι σε όλες τις κατηγορίες δημοσίων υπαλλήλων.
Οφελος
Το κέρδος που θα έχουν οι δικαστικοί υπάλληλοι από το «ξεπάγωμα» των μισθολογικών ωριμάνσεων μεταφράζεται σε αυξήσεις αποδοχών της τάξης του 2% με 3% επί των βασικών μισθών και οι αυξήσεις αυτές θα προκύψουν από την αυτόματη προαγωγή τους στο επόμενο μισθολογικό κλιμάκιο που θα έπρεπε να κατέχουν από το 2017 και μετά και δεν προήχθησαν λόγω του «παγώματος». Σε ετήσια βάση, το όφελος ξεπερνά ανάλογα με τις αποδοχές τους τα 800 ευρώ.
Τα ίδια ή παραπλήσια οφέλη θα έχουν και οι υπόλοιποι δημόσιοι υπάλληλοι, στο βαθμό που η πιλοτική δίκη ανοίξει το δρόμο για όλους κρίνοντας εν προκειμένω αντισυνταγματική την αναστολή των μισθολογικών ωριμάνσεων για τους δικαστικούς υπαλλήλους.
Ηδη από την 1η Ιουνίου οι μισθολογικές ωριμάνσεις «ξεπάγωσαν» για δεκάδες χιλιάδες δημοσίους υπαλλήλους που είχαν προσωπική διαφορά από το νέο μισθολόγιο.
Ειδικότερα, το άρθρο 28 του νόμου 4940/2022 του υπουργείου Εσωτερικών για το «σύστημα στοχοθεσίας, αξιολόγησης και ανταμοιβής» των δημοσίων υπαλλήλων προβλέπει ότι αναστέλλεται για δύο έτη, από 1ης-6-2022 έως 31-5-2024, η διάταξη του τέταρτου εδαφίου της παραγράφου 1 του άρθρου 27 του ν. 4354/2015 που όριζε ότι όποια αύξηση αποδοχών προκύπτει λόγω ανόδου δημοσίου υπαλλήλου σε υψηλότερο μισθολογικό κλιμάκιο (δηλαδή λόγω μισθολογικής ωρίμανσης) δεν θα καταβάλλεται στον δικαιούχο υπάλληλο, αλλά θα συμψηφίζεται με τη λεγόμενη «προσωπική διαφορά», που αποτελεί ξεχωριστό τμήμα των συνολικών αποδοχών του.
Η εφαρμογή τής εν λόγω ρύθμισης σημαίνει αυξήσεις ως 50-60 ευρώ το μήνα στους βασικούς μισθούς των εν λόγω δημοσίων υπαλλήλων και έως και 720 ευρώ σε ετήσια βάση. Τα ποσά των αυξήσεων στους βασικούς μισθούς όλων των δικαιούχων υπαλλήλων προκύπτουν με βάση τις κλίμακες των μισθών που ισχύουν από την 1η-1-2016 βάσει των διατάξεων του ν. 4354/2015.
«Ξεπάγωμα»
Με τη διάταξη του νόμου 4940/2022 οι μισθολογικές ωριμάνσεις των υπαλλήλων του Δημοσίου «ξεπαγώνουν» προσωρινά για 2 έτη, ενώ με την πιλοτική δίκη είναι πιθανό να τερματιστεί η αναστολή των μισθολογικών ωριμάνσεων για πάντα στο σύνολο των υπαλλήλων και με αναδρομικές αυξήσεις.
Προς την κατεύθυνση αυτή μάλιστα κινείται και η φιλοσοφία του καινούργιου μισθολογίου στο Δημόσιο που θα εφαρμοστεί από το 2024, με ριζικές αλλαγές στο σύστημα καθορισμού αμοιβών και εξέλιξης των δημοσίων υπαλλήλων.
Μάλιστα, η διάταξη που «ξεπαγώνει» τις μισθολογικές ωριμάνσεις προβλέπει και περιθώριο για παράταση της περιόδου αναστολής πέραν του Μαΐου 2024. Πρακτικά, μετά το «ξεπάγωμα» των ωριμάνσεων, για κάθε υπάλληλο του κλάδου Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (Π.Ε.) και του κλάδου Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (Τ.Ε.) προβλέπεται αύξηση βασικού μισθού ανά 2 έτη λόγω αλλαγής μισθολογικού κλιμακίου, ενώ για κάθε υπάλληλο του κλάδου Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης (Υ.Ε.) ή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Δ.Ε.) η αύξηση του βασικού μισθού λόγω ανόδου σε υψηλότερο κλιμάκιο θα γίνεται ανά 3 έτη.
Με την πιλοτική δίκη είναι πολύ πιθανό το «ξεπάγωμα» των αποδοχών λόγω προϋπηρεσίας να ξεκινήσει από το 2017 και να δοθούν αναδρομικά οι ανάλογες αυξήσεις στους δημοσίους υπαλλήλους.
Προσωπική διαφορά
Για όσους διατηρούν προσωπική διαφορά μεταξύ παλιού και νέου μισθολογίου, η οποιαδήποτε αύξηση του βασικού μισθού προκύψει από τη μισθολογική ωρίμανση που «ξεπαγώνει» ως τον Μάιο του 2024 θα περάσει στην τσέπη και δεν θα συμψηφίζεται με το ποσό της προσωπικής διαφοράς. Τυχόν υπόλοιπο διαφοράς θα συμψηφιστεί με τις ωριμάνσεις που θα πάρουν οι εν λόγω υπάλληλοι μετά τον Μάιο του 2024, εφόσον δεν παραταθεί το «ξεπάγωμα» των ωριμάνσεων.
Τι αποφάσισε το Πρωτοδικείο και τι θα πρέπει να απαντήσει το ΣτΕ
Το Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης θεωρεί αντισυνταγματική την αναστολή των μισθολογικών ωριμάνσεων για τους δικαστικούς υπαλλήλους και ζητά από το ΣτΕ να αποφασίσει για τα εξής δύο προδικαστικά ερωτήματα:
- Αν η διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 26 του ν. 4354/2015 αντίκειται στη συνταγματική αρχή της ισότητας και της συμμετοχής στα δημόσια βάρη, καθώς και στην αρχή της αναλογικότητας, κατά το μέρος που αφορά στους δικαστικούς υπαλλήλους, εν όψει των ιδιαίτερων καθηκόντων τους, δεδομένου ότι η ομοίου περιεχομένου διάταξη του άρθρου 236 του ν. 4389/2016, με το οποίο προβλέφθηκε διετής αναστολή, από 1ης.1.2017 μέχρι 31.12.2018, κάθε μισθολογικής ωρίμανσης και προαγωγής των λειτουργών και υπαλλήλων που αμείβονται με ειδικά μισθολόγια, καταργήθηκε αναδρομικώς ως προς τους δικαστικούς λειτουργούς και το κύριο προσωπικό του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους με το άρθρο 61 του ν. 4389/2016.
- Αν σε περίπτωση αποφατικής (αρνητικής) απάντησης στο προηγούμενο ερώτημα, η διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 26 του ν. 4354/2015 αντίκειται στις συνταγματικές αρχές της ισότητας κατά την κατανομή των δημόσιων βαρών, της αναλογικότητας και της μισθολογικής εξέλιξης των υπαλλήλων, στο πλαίσιο του συστήματος σταδιοδρομίας τους, σύμφωνα με τα άρθρα 4 παρ. 1 και 5, 25 παρ. 1 και 4 και 103 παρ. 4 του Συντάγματος, στο βαθμό που υφίσταται διαφορετική μισθολογική μεταχείριση μεταξύ των δικαστικών υπαλλήλων που υπηρετούσαν ήδη ή διορίστηκαν, κατά το χρόνο της ένδικης αναστολής της μισθολογικής τους εξέλιξης και των υπαλλήλων που διορίστηκαν μετά την 1η.1.2018, δεδομένου και ότι, όπως κρίθηκε με την 209/2018 απόφαση του Ειδικού Δικαστηρίου του άρθρου 88 παρ. 2 του Συντάγματος, για τους δικαστικούς λειτουργούς, η αναστολή των μισθολογικών ωριμάνσεων δεν συνιστά μεν ονομαστική μείωση των καταβαλλόμενων αποδοχών, αλλά καθήλωσή τους στο επίπεδο που βρίσκονταν πριν την αναστολή (εν προκειμένω στις 31.12.2015), κατ’ αποτέλεσμα, όμως, η εν λόγω αναστολή συνεπαγόταν μείωση των αποδοχών τους κατά την ανωτέρω χρονική περίοδο λόγω της απώλειας μέρους του εισοδήματός τους που θα προέκυπτε από την εφαρμογή των σχετικών μισθολογικών διατάξεων.
https://eleftherostypos.gr/oikonomia/asfalisi-syntaxeis/syntaxeis-pilotiki-diki-gia-afxiseis-sto-dimosio